خان ششم: تعویض پلاک و مارپیچ انتقال مالکیت

 

بالاخره از رسیدیم به مرحله تعویض پلاک و انتقال مالکیت خودرو. در این مرحله دریایی از سوالات مطرح شده و شرایط معاملات بین افراد بسیار مختلف است. ما سعی کردیم تا آنجا که امکان دارد تمام سوالاتی که در این مرحله مطرح می شود را پاسخ بدهیم. مراحل این بخش با قوانین و مقررات یک سازمان دولتی- نظامی سروکار دارد و به همین دلیل تقریباً یکی از گنگ ترین بخش ها برای دوستانی بود که با آنها مصاحبه شد و زمانی که درباره روند کار در مرکز تعویض پلاک از آنها سوال پرسیده می شد عموماً جواب ها کلی و کلیشه ای بود.

حال ببینیم قوانین و مقرراتی که این ارگان دولتی برای انتقال مالکیت تعریف کرده چه هستند و چکار کنیم که از این خان هم به سلامت عبور کنیم.

1- انواع هزینه های نقل و انتقال چه هستند و مسئول آنها که هست ؟

فروشنده :

1- عوارض شهرداری در دفتر خدمات الکترونیک  2- حق الثبت در دفترخانه  3- خلافی در مرکز پلیس +10

درصورتی که معامله خودرو به صورت وکالتی انجام شده باشد:

4- وکالت فروش در دفترخانه 5- وکالت تعویض پلاک در دفترخانه

خریدار :

1- تعویض پلاک و انتقال مالکیت در مرکز شماره گذاری

لازم به ذکر است که تمامی مخارج می تواند با توافق نیز انجام شود.

2- مدارک تعویض پلاک خودرو و فروشنده چیست ؟

فروشنده :

1- اصل کارت شناسایی خودرو  2- اصل بیمه نامه شخص ثالث معتبر  3- اصل سند مالکیت خودرو (برگ سبز)  4- اصل شناسنامه و کارت ملی فروشنده  5- ارائه برگه عدم خلافی (قابل پرداخت در مرکز تعویض پلاک)  6- اصل کارت معاینه فنی معتبر (خودروهای شخصی و دولتی با عمر بیش از 4 سال و خودروهای عمومی با عمر بیش از 1 سال)  7- سند مالکیت خودرو (ثبت شده در دفتر اسناد)  8- اصل سند فروش کارخانه سازنده (تولید داخل) یا برگه گمرکی (وارداتی)  9- ارائه اصل فیش پرداخت بهای پلاک براساس تعرفه  10- حضور فروشنده یا نماینده قانونی

خریدار :

1- شناسنامه و کارت ملی خریدار  2- مدارک احراز سکونت خریدار  3- وکالت تعویض پلاک در صورت معامله وکالتی  4- حضور خریدار یا نماینده قانونی وی

3- مدرک احراز سکونت خریدار جهت صدور پلاک چیست ؟

1- ارائه سند مالكيت منزل مسكوني بنام مالك وسيله نقليه به همراه یکی از قبوض آب، برق یا گاز به تاریخ روز

2- ارائه سند اجاره نامه منزل مسكوني بنام مالك وسيله نقليه (داراي كد رهگيري و هولوگرام) به همراه یکی از قبوض آب، برق یا گاز به تاریخ روز

3- اصل جواز كسب معتبر بنام مالك وسيله نقليه به همراه یکی از قبوض آب، برق یا گاز به تاریخ روز

4- گواهي اشتغال به تحصيل فرزندان با ذكر آدرس محل سكونت والدين مورد تائيد آموزش و پرورش منطقه

5- معرفي نامه از اداره محل خدمت (ويژه كاركنان دولت و نيروهاي مسلح) با ذكر آدرس محل سكونت كاركنان

6- درصورت ادعاي سكونت خريدار در منزل والدين، ارائه سند (ملكي، استيجاري) به نام پدر يا مادر به همراه یکی از قبوض آب ، برق یا گاز به تاریخ روز

7- ارائه سند واحد مسكوني بنام همسر مالك وسيله نقليه به همراه یکی از قبوض آب، برق یا گاز به تاریخ روز

8- دفترچه تامین اجتماعی معتبر مربوط به شهرستان محل اخذ کد پلاک به همراه یکی از قبوض آب، برق یا گاز به تاریخ روز

9- تایید شورای روستا برای ساکنان شهرها و روستاهای مرزی که در زمان جنگ به شهرهای دیگر منتقل شده و محل تولد مغایر با والدین خود دارند

10- تایید شورای روستا برای منازل اوقافی و روستایی و همچنین نامه رسمی از ادارات عشایر و امور روستایی جهاد کشاورزی برای عشایر با نظر مدیر فنی

11- درخصوص سازمانها، كارخانجات و شركتها: اساسنامه و بريده روزنامه رسمي كه حداكثر دو سال از تاريخ ثبت در روزنامه گذشته باشد (بر اساس شهرستان محل ثبت شركت)

12- در رابطه با سازمانها، كارخانجات و شركتها كه داراي شعبه و يا دفتر در ساير شهرها (به غير از شهري كه شركت يا كارخانه يا سازمان در آنجا به ثبت رسيده) مي باشد: براساس مندرجات اساسنامه و بريده روزنامه رسمي آنها اقدام خواهد شد

تذکر1: کارکنان مراکز تعویض پلاک ملزم به دریافت مدارک احراز سکونت به شرح فوق از مالکان می باشند و حق هیچگونه دخل و تصرفی در این خصوص را ندارند.

تذکر 2: صرف داشتن پلاک آزاد امانی و یا نصبی در سامانه شماره گذاری دلیلی بر احراز محل سکونت منزل مسکونی مالک نمی باشد.

تذکر3: در صورت حذف فیزیکی قبوض آب و برق و گاز ارائه مدرک تکمیلی با تشخیص مدیر فنی مراکز تعویض پلاک ملاک عمل خواهد بود.

4- مراکز تعویض پلاک خودرو :

آدرس تمامی مراکز تعویض پلاک خودرو در سطح کشور در جدول زیر لیست شده اند. ضمنا این لیست از سایت ایمن ران قابل دانلود می باشد.

 

5- مراحل تعویض پلاک خودرو و انتقال مالکیت خودرو :

1- ورود به مرکز تعویض پلاک خودرو :

در بدو ورود، به شما برگه‌ ای داده شده که در آن شماره نوبت و باجه‌ ای که باید به آن مراجعه کنید مشخص شده است. خودرو را در محوطه پارک کنید، به باجه مورد نظر مراجعه کرده و مدارک را تحویل دهید. در باجه مربوطه، فرم‌های مربوطه را پر کنید و هزینه تعویض پلاک و نیز هزینه پست سند و کارت خودرو را بپردازید. یادتان باشد از شما وجه نقد دریافت نمی‌کنند، بنابراین حتما کارت بانکی همراه داشته باشید

2- تایید اصالت خودرو :

پس از پرکردن فرم‌های مربوطه، باجه به شما برگه‌ای می‌دهد که باید به کارشناسان مرکز بدهید تا خودروی شما را بازدید کرده و اصالت آن را بررسی و تایید کنند. برای این کار، مشخصات خودرو با مشخصات درج ‌شده در برگه از جمله شماره شاسی، شماره موتور و سایر موارد تطبیق داده می شود. بعد از تأیید اصالت، مجوز فک پلاک قبلی و نصب پلاک جدید به شما داده می شود. حالا باید به انبار پلاک بروید و پلاک خود را تحویل بگیرید.

3- فک پلاک قبلی و نصب پلاک جدید :

در این مرحله دو حالت وجود دارد:

“حالت اول”: از قبل هیچ پلاکی ندارید، بنابراین یک پلاک جدید با شماره جدید برایتان ساخته شده و بروی خودرو شما نصب می شود.

“حالت دوم”: اگر قبلا خودرویی داشته‌اید که پلاک آن آزاد است، می‌توانید دوباره همان پلاک را تحویل بگیرید و روی خودروی جدیدتان نصب کنید. اگر از زمان فک پلاک قبلی شما کمتر از سه سال گذشته، دیگر هزینه ساخت پلاک ندارید؛ زیرا پلیس تا سه سال پلاک‌های فک‌شده را نگه می‌دارد. اگر چند پلاک آزاد دارید، در همان مرحله اول از شما می پرسند کدام‌ پلاک ترجیه می دهید. بعد از انتخاب، اگر پلاک موجود باشد، آن را برایتان نصب می‌کنند و اگر نه، دوباره آن را می‌سازند. اگر از آخرین فک پلاک خودرو شما بیشتر از سه سال گذشته است، باید هزینه ساخت پلاک را پرداخت کنید، چون مجددا آن را برایتان می‌سازند.

برای ساکنین تهران، تحویل پلاک قدیمی در انبار همان مرکز، بلافاصله انجام شده و اگر در انبار مرکز دیگری باشد، در عرض 1-2 ساعت با پیک ارسال می شود. برای ساکنان شهرستان یا سایر استان‌ها ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان لازم است تا پلاک برایشان پست شود یا اگر پلاک آزاد نداشته باشد پلاکی با کد شهر مربوطه برایش ساخته می شود.

6- تغییر شرایط فیزیکی ظاهری یا ارگان اساسی خودرو که موجب عدم پلاک گذاری  می شود.

اگر خودرو دارای یکی از شرایط زیر باشد پلیس تعویض پلاک تا رفع مشکل از انتقال مالکیت جلوگیری می کند: 1- صدای غیرعادی و بلند اگزوز 2- شیشه دودی بالای40% 3- نصب سانروف غیرفابریک (بدون مجوز پلیس راهنمایی رانندگی) 4- تغییر ارتفاع غیر متعارف خودرو (خیلی بلند یا خیلی کوتاه) 5- نصب گارد در جلوی خودرو 6- نصب لاستیک های پهن تر از عرض خودرو 7- خودروهای تصادفی فاقد فیس مناسب مانند خودروی فاقد چراغ یا سپر

البته در برخی از موارد خودرو وارد لیست سیاه شده و غیر قابل انتقال می شود: 8- تعویض غیر قانونی اتاق (بدون مجوز پلیس راهنمایی رانندگی و درج در برگ سبز) 9- تعویض غیر قانونی موتور (بدون مجوز پلیس) 10- تعویض غیر قانونی رنگ (بدون مجوز پلیس)  11- دو تکه بودن خودرو

7- پلاک لیست سیاه چیست ؟

پلاکی است که خودرو مربوط به آن، مجاز به انتقال مالکیت نیست: پلاک سرقت شده، خودرو سرقت شده، مالک خودرو دارای بدهی مالیاتی یا مهریه است، خودرو یا دارای شکایت از طرف پلیس امنیت اخلاقی است و مواردی از این قبیل. تنها راه خروج از لیست، رفع مشکل است.

8- اگر پلاک شکایت داشت چه بکنیم ؟

اگر شکایت بعد از قولنامه انجام شده باشد فاقد اعتبار است، اما اگر قبل از قولنامه از مالک/ خودرو شکایت شده باشد، انتقال مالکیت غیر قابل انجام است و مالک باید مشکل قانونی را رفع کند تا بتواند آن را بفروشد. در چنین حالتی اگر خریدار خودرو را وکالتی خریده باشد (مخصوصا از طریق وکالت فروش) معمولاً به سختی می تواند پول خود را پس بگیرد و خودرو را عودت دهد.

9- اگر خودرو دارای اتاق دو تکه باشد یا اینکه رنگ اتاق یا موتور آن به صورت غیر قانونی تعویض شده باشد چه باید کرد ؟

معمولا خریدارانی در مرکز تعویض پلاک متوجه چنین موردی می شوند که به صورت وکالتی خودرو را خریده اند و فروشنده همراه آنها نیست. در چنین حالتی مسلماً مرکز تعویض پلاک از انتقال مالکیت خودداری می کند چون پلاک وارد لیست سیاه می شود و به هیچ عنوان از لیست خارج نمی شود و در هیچ مرکز دیگری هم امکان تعویض پلاک وجود ندارد. اولین و بهترین راه برای چنین فردی که فهمیده سرش کلاه رفته، این است با فروشنده تماس بگیرد و پول خود را پس بگیرد و معامله فسخ بشود اما از آن جهت که این دست فروشندگان کلاهبردار هستند و به دلیل اینکه خودرو مشکل قانونی دارد آن را به صورت وکالتی می فروشند، اصولاً بعد از دریافت مبلغ خودرو هیچ وقت جواب تلفن خود را جواب نمی دهند. در این مرحله بهترین راه تماس با پلیس آگاهی و تشکیل پرونده قضایی است.

10- بهتریت پروسه برای انتقال مالکیت خودرو چیست ؟

بهترین پروسه این است که پس از عقد قولنامه، ابتدا مراحل تعویض پلاک به صورت کامل انجام شده و سپس در دفتر اسناد رسمی سند نهایی ثبت شود. دقت کنید اگر خودرو منع قانونی انتقال مالکیت داشته باشد (مانند: تغییر در ظاهر یا ارکان اساسی خودرو، دو تکه بودن خودرو، شکایت پلیس اخلاقی، بدهی مالیاتی یا مهریه، وراثتی بودن خودرو، سرقتی بودن خودرو و …) پلیس تعویض پلاک این موضوع را به شما خواهد گفت لذا هیچ وقت از فروشنده ناشناس وکالت نگیرید.

اگر فروشنده ناشناس است، درصورتی وکالتی معامله کنید که از آدرس محل سکونت یا محل کسب وی مطلع باشید که اگر خدای نکرده متوجه شدید خودرو منع قانونی انتقال مالکیت دارد بتوانید آن را عودت داده و پول خود را پس بگیرید.

11- مدت زمان فرآیند تعویض پلاک و انتقال مالکیت خودرو

فرآیند تعویض پلاک بسته به شلوغی مرکز تعویض پلاک حدود 2 الی 4 ساعت طول می کشد، اما اگر مدارک شما ناقص باشد یا ارکان اساسی خودرو شما با استانداردهای پلیس مغایرت داشته باشد یا پلاک نداشته باشید و مجبور به انتظار برای ساخت پلاک شوید و مسائل دیگر، زمان انتظار بیشتر می شود.

12- حق انتخاب در شماره پلاک

شما فقط حق دارید بین پلاک هایی که مالکیت آن برای خودتان است پلاکی را انتخاب کنید وگرنه با پرداخت هزینه، هیچ پلاکی اعم از: پلاک زوج و فرد، پلاک رند یا پلاک سایر شهرها (شهری که در آن ساکن نیستید) به شما تعلق نمی گیرد.

13- انتقال پلاک به اقوام درجه یک امکان پذیر است ؟

خیر، انتقال پلاک از والدین به فرزندان یا شوهر به همسر و … وجود ندارد

14- اگر خودرو در شهری غیر از محل سکونت خریدار بود خریدار باید چه کند ؟

1- معمول ترین راه آن است که خریدار از فروشنده وکالت فروش گرفته و برای انجام فرآیند تعویض پلاک به شهر خود مراجعه می کند و مراحل را در شهر خود انجام می دهد.

2- راه دیگر آن است که خریدار به مرکز تعویض پلاک در شهر فروشنده مراجعه کرده و پس از آنکه احراز سکونت خریدار در مرکز تعویض پلاک انجام شد، مرکز تعویض پلاک با دریافت هزینه، پلاکی با کد شهر مربوطه برای ایشان می سازد.

15- اگر مدارک خودرو گم شد مراحل انتقال مالکیت به چه صورت پیش می رود ؟

سند کمپانی :

برای انجام مراحل تعویض پلاک نیاز به سند کمپانی دارید. به همین دلیل باید برای دریافت المثنی سند کمپانی، باید به نمایندگی شرکت خودروسازی مراجعه کنید.

بیمه شخص ثالث :

همانند سند کمپانی برای انجام تعویض پلاک نیاز به بیمه شخص ثالث دارید. برای دریافت المثنی سند بیمه باید به نمایندگی شرکت بیمه مراجعه کنید.

کارت ماشین :

برای تعویض پلاک نیازی به کارت ماشین نیست و با ارائه برگ سبز، سند رسمی خودرو و ارائه بیمه‌نامه می‌تواند پروسه تعویض پلاک را انجام دهید.

برگ سبز (سند مالکیت خودرو):

واجب ترین مدرک جهت انتقال مالکیت خودرو سند مالکیت یا همان برگ سبز است. در صورت مفقودی برگ سبز، درج آگهي در روزنامه هاي كثيرالانتشار مبني بر فقدان سند مالكيت و سپري شدن 10 روز از تاريخ آگهي با قبول هرگونه مسئوليت در قبال كشف فساد احتمالي الزامي است. بعد از آن باید توسط آگهی روزنامه، گواهی مفاصاحساب اجرائیات و سایر مدارک جهت انتقال مالکیت اقدام نمود.

16- می توان قبل از تعویض پلاک متوجه شد خودرو در لیست سیاه است یا خیر ؟

خودرو به 2 دلیل وارد لیست سیاه می شود: 1- تعییر در ارکان اصلی بدون مجوز پلیس 2- مشکلات حقوقی و قانونی. برای بررسی مورد اول حتماً از کارشناس خودرو مشاوره بگیرید که خودرو دارای مشکلاتی مانند اتاق تعویضی، اتاق دو تکه و … نداشته باشد. برای بررسی مورد دوم مانند سرقتی بودن خودرو، بدهی مالیاتی یا هر مشکل دیگری می توانید به سایت راهور یا مراکز پلیس +۱۰ مراجعه کنید.

با این 2 کار ریسک خرید خودرو بسیار کم می شود اما در کل پیشنهاد می شود از معامله با غریبه به صورت وکالتی خودداری کنید در صورت بروز مشکل همان موقع معامله را فسخ کنید.

17- اگر خریدار و فروشنده باهم به مرکز تعویض پلاک مراجعه کنند چه زمانی باید تسویه کنند ؟

اگر تعویض پلاک و ثبت سند دفترخانه در یک روز انجام شود، زمانی که فروشنده برگ سبز را امضا می کند، طرفین می توانند با هماهنگی غرفه تعویض پلاک تسویه مالی را انجام دهند.