خان سوم: دانستنی های حقوقی و ضروری بازار
تبریک میگم، شما تا اینجا یک خودروی سالم و به قیمت پیدا کردید و الان میخواید به سلامتی مراحل انتقال مالکیت رو شروع کنید. حالا اگر طرف معامله شما، آدم سالمی نباشه و به عبارتی اهل فریب و غِش در معامله باشه چیکار میکنید؟ اگر ارکان خودرو دچار تغییر شده باشه و یا خودرو اصالت نداشته باشه! اگر خودرو دزدی باشه یا بخاطر مسایل مالی توقیف شده باشه! اگر در حین انتقال مبلغ معامله و تسویه حساب، طرف معامله شما، معامله رو به سمت کلاهبرداری ببره و …، شما باید چیکار بکنید؟ آیا اصلاً با چنین کلاهبرداری هایی آشنایی دارید؟
بنابراین بد نیست یک مقدار اطلاعات حقوقی خودتون رو بالا ببرید و قبل از اینکه بخواید معامله رو به صورت رسمی شروع کنید، ببینید واقعا ممکن چه اتفاقات ناگواری در اون رخ بده تا خدای نکرده طرف مقابل شما رو آچمز نکنه.
حالا ببینیم چه سوالاتی تو این مرحله مطرح میشه که شما باید در موردش اطلاع داشته باشید.
1- بازی های روانی توسط دلال ها و شیوه های دلالی خودرو را بشناسید.
تمام بازی های روانی های توسط دلالان و کلاهبرداران فقط به یک نیت انجام می شود و آن هم این است که شما را تحریک به خرید خودرو خودشان کنند.
لذا با دانستن این پیش شرط، تمامی شرایط غیر متعارفی که شما را تحریک به خرید خودرو می کند، رها کنید و تحت هیچ عنوان در خرید عجله نکنید. در ادامه چند نمونه از این شرایط تحریک کننده را بررسی می کنیم:
1- اگر هنگام بازدید خودرو، خودرو توسط چند نفر دوره شده و به عبارتی بازار سیاه جهت خرید خودرو به راه افتاده بود، شک نکنید همگی آنها با فروشنده در یک گروه اند و می خواهند با نمایش های دروغین شما را تحریک به خرید آن کنند.
2- اصلا به کارشناس درخواست شده توسط فروشنده (مخصوصا دلالان) تن ندید، چون غالباً این به اصطلاح کارشناسان با فروشنده همدستند و فقط برای تایید خودرو و اینکه شما را مجاب به خرید آن کنند، بالای سر خودرو حاضر شدند.
3- هر موقع ملاحظه کردید فروشنده بیش از حد در حال تعریف از خودرو است و بیش از حد معمول، توجه شما رو به لوازم جانبی آن جلب می کند، اصلاً آن خودرو را نخرید، چون مطمئن باشید آن خودرو دارای ایراد اساسی و فنی است.
4- به رفتارهای فروشنده دقت کنید و هر رفتار مشکوکی که می تونه در روند معامله خلل ایجاد کنه رو مدنظر قرار بدید و از آن معامله دوری کنید.
5- مراقب قولنامه ای که دلالان تنظیم می کنند باشید. اونها همیشه سعی می کنند طوری قولنامه رو بنویسند، که به نفع خودشان باشه و عملا دست خریدار را از پشت می‌بندند. خریدار هم که بعد از عقد قرارداد متوجه عیوب خودرو می‌شود، می‌بینه که دیگه راه بازگشتی نداره و تمامی بندها به نفع فروشنده تنظیم شده است.
6- مطمئن باشید فروشنده ای که در خصوص بازار خودرو، قیمت خودرو، مسایل فنی و … مبالغه و سفسطه می کنه، می خواد از عدم شناخت شما سوء استفاده کند.
ضمنا اگر فروشنده اید، به رفتارهای خریدار دقت کنید و اگر خریدار رغبت غیر متعارف در خرید خودرو نشان می ده، احتمالا می خواد خودرو را از شما بدزدد یا به قیمت بسیار پایین از چنگ شما دربیاره، لذا بسیار احتیاط کنید.
2- ملاحظات مهم جهت بازدید خودرو در نمایشگاه ها را در نظر بگیرید.
1- فقط از نمایشگاه های دارای مجوز، خرید کنید (معمولا مجوز بروی دیوار نصب شده است)
2- رفتار و طرز برخورد نمایشگاه دار را همواره زیر نظر داشته باشید و اگر به رفتار ها و برخوردها شک کردید، اصلاً خرید نکنید.
3- از نمایشگاهی خریداری کنید که اجازه کارشناسی کامل به شما بده.
4- اگر از نمایشگاه، خودرویی خریداری کردید، حتما کپی قولنامه را از نمایشگاه بگیرید یا حداقل از اون عکس بگیرید تا نتونه بعداً در آن تغییری ایجاد کنه.
5- هزینه های اداری مانند خلافی، عوارض که به عهده فروشنده است و باید حتما توسط اون انجام شده باشه.
6- اگر خودرو به نام نمایشگاه دار نیست، باید وکالت نامه با حق توکیل یا فروش به غیر رو داشته باشد.
7- حتما قبل از انجام تراکنش های مالی، مدارک خودرو چک شود. قبل از خروج از نمایشگاه VIN خودرو رو ثبت کنید و در روز تحویل خودرو با آن شماره VIN تطابق بدید تا مبادا در روز موعود، خودروی دیگری به شما تحویل بدهند. برای این کار از روی پلاک فلزی مشخصات خودرو، پشت شیشه خودرو، پشت کارت خودرو، برگه سبز و بیمه شخص ثالث و … عکس بگیرید و مطمئن شوید همگی مربوط به یک خودرو بوده و همگی با هم مطابقت دارند. مدارک ذیل همه مربوط یه یک خودرو مذکور هستند و باید در هر مدرک موارد ذکر شده را چک کرد
« پلاک خودرو »
|
« شماره شاسی و موتور در پلاک مشخصات فلزی » |
 |
|
3- ملاحظات مهم جهت بازدید خودرو در مراکز خرید فروش را درنظر بگیرید.1- دقت کنید عموم فروشندگان و خریداران در این مراکز دلال خودرو هستند، پس باید بسیار با احتیاط در این مراکز خرید کنید. از همین رو دقت کنید فروشنده خودرو حتما مالک خودرو باشد و یا وکالت فروش با حق توکیل به غیر را داشته باشد. 2- برای اتخاذ تصمیم نهایی از کارشناس امین و مطمئن خودتان مشورت بگیرید. سعی کنید حتما شخص خودتان یا کارشناس، با خودرو در بیرون از مرکز، 5 دقیقه در مسیرهای مختلف رانندگی کنید تا از سلامت خودرو مطمئن بشوید و بدون تست رانندگی هرگز خرید نکنید.
3- اگر خودرویی را پسند کردید، حتماً از مشاور حقوقی مرکز بخواهید قولنامه خودرو را برایتان بنویسد و تا زمان تعویض پلاک در پارکینگ همان مرکز خودرو رو متوقف کنید. جهت افزایش امنیت معامله، از عقد قولنامه دستی بدون مشورت با مشاوران حقوقی مرکز به شدت پرهیز کنید. 4- اگر قصد فروش خودرو در این مراکز را دارید، اکیدا توصیه می کنیم از معامله با دلالان پرهیز کنید. اگر به هر دلیل خواستید با آنها معامله کنید، برخلاف مورد شماره 3، خودرو را در پارکینگ متوقف نکنید و آن را به شرطی که تا روز تعویض پلاک نزد خود نگه دارید، معامله کنید. 5- برای خرید خودرو از دلالان خان های دوم، سوم، چهارم و پنجم را به دقت مطالعه کنید.
4- انتقال مالکیت در تعویض پلاک کافی است یا باید در دفترخانه هم سند هم بزنیم؟از سال های گذشته همیشه این مناقشه بین پلیس و کانون سردفتر داران وجود داشت، که بالاخره در پاییز 1399 این مناقشه به دست مجلس شورای اسلامی، به نفع ناجا و مردم تمام شد. در بخش‌هایی از حکم نهایی نظر مجلس شورای اسلامی اینطور آمده است:
اما آنچه مهم است اینکه، اگر در دفترخانه انتقال سند انجام نشده باشد و خدای نکرده مشکل حقوقی برای خودرو یا مالک آن پیش بیاید، قضیه پیچیده می شود. اگر شما فروشنده باشید و خودرو را سند نزده باشید و بعد از انتقال مالکیت در تعویض پلاک، خریدار با عابری تصادف کرده که منجر به فوت شود، یا خریدار با خودرو قاچاق کالا انجام دهد یا مواردی از این قبیل، شما به عنوان مالک (از نظر قانون) درگیر این پرونده خواهید شد و باید به توسط قولنامه و سایر مدارک معامله خودرو، در دادگاه ثابت کنید که خودرو را به شخص دیگری فروخته اید و مالک خودرو شما نیستید. اگر شما خریدار خودرو باشید و خودرو را سند نزده باشید و بعد از انتقال مالکیت در تعویض پلاک، فروشنده دارای بدهی مالیاتی شود یا بخاطر مسائل مالی حکم توقیف اموال بگیرد، باز هم شما درگیر پرونده خواهید شد و باید همانند روش پیشین در دادگاه اثبات کنید که خودرو را خریده اید و مالک خودرو هستید و این توقیف اموال، فاقد اعتبار است.
هر چند که مجلس اعلام کرده که برگ سبز سندی قطعی و قابل اعتماد است و داشتن آن کفایت می‌کند، اما قوه قضائیه کماکان نظر دیگری دارد و اعلام کرده که اگر پای مشکلات حقوقی و قضایی به میان آید و پرونده‌هایی قضایی تشکیل شود، سند قطعی خودرو بر برگ سبز اولویت دارد. لذا هنوز این خلاء قانونی حل نشده باقی مانده و بین دستگاههای اجرایی ناهماهنگی وجود دارد. پس توصیه ما به شما این است که حتما در خرید خودرو به دنبال دریافت سند قطعی باشید و به برگ سبز اکتفا نکنید.
5- اصطلاح سند باز یعنی چه؟ و چرا این موضوع در نقل و انتقال مهم است؟معامله به صورت سند باز بیشتر از سمت دلالان انجام می شود برای اینکه به عنوان فروشنده هزینه های دفترخانه را نپردازد و سود بیشتری بگیرد. در این روش دلال فقط یک وکالت تعویض پلاک با حق توکیل به غیر از فروشنده اول گرفته و زمانی که خودرو را به شما می فروشد، چون فقط حق انتقال پلاک دارد (نه انتقال مالکیت در دفترخانه) اگر شما بخواهید در دفترخانه سند رسمی بزنید باید به تعدادِ تعویض پلاکِ صورت گرفته، سند رسمی تنظیم کنید باید حتماً مالک قبل را پیدا کنید که کار سختی است. لذا هیچ وقت خودرو با سند باز نخرید. این کار برای فروشنده دردسرساز است، چون نمی داند خودرویی که از نظر قانون مال خودش است در دست کیست و چگونه تعویض پلاک شده است. ضمنا برای خریدار نیز جهت ثبت سند در دفترخانه نیز دردسر درست می کند، چون مالک اصلی را نمی شناسد. حتی گاهی ممکن است فروشنده پیشین فوت کرده باشد، از ایران رفته باشد، زندان باشد یا …. که دردسرها دو چندان می شود، لذا بهتر که خودرو را از غیر مالک اصلی نخرید.
6- شرایط معامله خودرو در چند مورد خاص:آیا می توان بدون داشتن گواهی نامه می توان خودرو معامله کرد؟ – بله آیا می توان بدون داشتن کارت پایان خدمت می توان خودرو معامله کرد؟ – بله آیا در صورت داشتن مرخصی از زندان باز هم می توان خودرو معامله کرد؟ – بله آیا در صورت داشتن سوء سابقه باز هم می توان خودرو معامله کرد؟ – بله آیا می توان مالکیت خودرو را بنام شخصی که محجور، مجنون یا صغیر (کمتر از 18 سال) است انتقال داد؟ – بله اما این فرد اختیاری برای فروش خودرو ندارد و ولیّ و قیّم قانونی این فرد می تواند اقدام به فروش خودرو نماید. 7- اگر بعد از اتمام مراحل قانونی متوجه شویم کلاه سرمان رفته چکار کنیم؟اولین راه برای فردی که فهمیده سرش کلاه رفته، این است که با فروشنده برای پس گرفتن پول تماس بگیرد و دوباره خودرو را به فروشنده عودت بدهد، اما از آنجا که این فروشندگان بنا را بر کلاه برداری داشته و بعد از فروش اصولا نمی توان آنها را پیدا کرد، بهترین کار پیگیری از طریق مراجع قانونی است.
اگر در فاصله یک الی دو روز متوجه موضوع شوید، می توانید با مراجعه به شورای حل اختلاف محل طرح دعوا کرد، اما اگر زمان زیادی گذشته باشه، پیگیری قضیه خیلی سخت و گاهی هم غیر ممکن و غیر قابل اثبات می شود. برای همین انقدر اصرار داریم که قبل از معاملۀ خودرو از کارشناس معتبر استفاده کنید و حتما خریدار درخواست کارشناس کند. 8- شرایط انتقال تخفیف بیمه شخص ثالث به چه صورت هست؟اگر شما خودرو خودتان را بفروشید و یک خودرو جدید بخرید و روی بیمه نامه خودرو قبلی، میزان قابل توجهی تخفیف داشته باشه، می توانید آن را به خودرو جدید خودتان یا افراد درجه یک خانواده (والدین، همسر و فرزندان) منتقل کنید. اما بابت این انتقال باید چند شرط را درنظر بگیرید: 1- خودرو دارای بیمه‌نامه اسقاط شده یا فروش رفته و خودرو جدید خریداری شده باشد. 2- انتقال سند مالکیت خودرو باید به صورت قطعی انجام شود. وکالت تعویض پلاک، قولنامه یا موارد مشابه برای شرکت بیمه قابل قبول نیست. 3- مالک خودروی قبلی، مالک خودروی جدید و مالک بیمه‌نامه‌های قبلی، باید یک نفر باشد. یعنی همه این اسناد به اسم یک فرد مشخص (یا اعضا درجه یک خانواده وی) باشد. 4- انتقال این بیمه فقط در زمان تمدید بیمه‌نامه امکان پذیر است. یعنی در صورتی که مدت بیمه‌نامه قبلی به پایان رسیده باشد. 5- انتقال بیمه شخص ثالث و تخفیف‌های عدم خسارت آن، در دسته های بدنی و کاربری متفاوت امکان ندارد. مثلاً بیمه شخص ثالث یک خودرو سواری را نمی‌توان به تاکسی، موتور سیکلت یا کامیون انتقال داد. مدارک مورد نیاز برای انتقال بیمه شخص ثالث: 1- الحاقیه فسخ بیمه‌نامه قبلی 2- درخواست بیمه‌گذار 3- مدارک شناسایی 4- سند خودرو جدید 5- کپی بیمه‌نامه قبلی 6- اصل برگه اسقاط خودرو (اگر خودرو اسقاطی باشد) |
